ၿမိတ္ေဒသ မဂၤလာေဆာင္ ဓေလ့

ၿမိတ္ေဒသ မဂၤလာေဆာင္ ဓေလ့

((((( ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ သမုိင္း မဟာ၀ိဇၨာဘဲြ႕ အတြက္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚရီရီသက္ ျပဳစုေသာ ကုိလုိနီေခတ္ ၿမိတ္ခရုိင္ သမုိင္း (၁၉၄၁-၁၉၄၈ ) စာတမ္းမွ ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ျပပါသည္။ ))))

ၿမိတ္ေဒသ မဂၤလာေဆာင္ ဓေလ့မွာ ထူးျခားသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရသည္။ ဗုဒၶဘာသာ၏ အဆံုးအမမ်ား၊ နိတိက်မ္းမ်ား၏ အဆုိအမိန္႔မ်ားကုိ လုိက္နာၾကသည္။ သားပ်ိဳး သမီးပ်ိဳတုိ႔ကုိ ထိမ္းျမား လက္ထပ္ ေပးရာတြင္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ မျဖစ္မီ အခါကာလကမူ ေရွးအစဥ္အလာမ်ား အတုိင္း ေမာင္လွယ္ ႏွမလယ္ စနစ္ ကုိ က်င့္သံုး ၾကေလသည္။ 

စစ္ၿပီးေခတ္ ေနာက္ပုိင္းတြင္မူ သတုိ႔သမီးအား မဂၤလာေၾကး တင္ေတာင္းသည့္ စနစ္ကုိ က်င့္သံုးလာၾကသည္။  ထုိသုိ႔ မဂၤလာေၾကး တင္ေတာင္း လုိေသာ သတုိ႔သားသည္ မိေကာင္း ဖခင္ သားသမီး ပီသစြာ မိမိ၏ မိဘမ်ားအား ေျပာဆုိ တုိင္ပင္၍ မိန္းကေလး မိဘမ်ားထံ သြားေရာက္ ေစ့စပ္ ေတာင္းရမ္းရသည္။ ထုိသုိ႔ ေတာင္းေသာအခါ သတုိ႔သမီးအား မဂၤလာေဆာင္ႏွင္းရင္ ေငြျဖင့္ ၅၀၀၀ သုိ႔မဟုတ္ ၇၀၀၀ တင္ေတာင္းမည္ဟု အတိအလင္း ေျပာဆုိ ကတိျပဳ ၾကရသည္။ 

သတုိ႔သမီး မိဘမ်ားက တင္ေတာင္းလာေသာ မဂၤလာေၾကးကုိ လက္သင့္ခံလွ်င္၊ သတုိ႔သမီး မိဘမ်ားဘက္က လက္ခံ လုိက္နာသည္ဟု နားလည္ ၾကရၿပီး မဂၤလာေဆာင္မည့္ ရက္ကုိ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ၾကသည္။ ထုိဓေလ့ ထံုးစံမွာ လူငယ္ခ်င္း ေမတၱာမွ်သူမ်ားအဖုိ႔ အတုိင္းအထက္ အလြန္ အဆင္ေျပသည္ဟု ဆုိႏုိင္ေသာ္လည္း တစ္ခါမွ် မေတြ႔ဘူး မျမင္ဘူးၾကသူ အခ်င္းခ်င္းမွာမူ မိဘမ်ားေၾကာင့္ လက္ထပ္ ရေသာအခါ အဆင္မေျပမႈမ်ား ၾကံဳေတြ႔ရတတ္သည္။ သတုိ႔သမီးေနရာတြင္ ေခ်ာသူကုိ ျပၿပီး အရုပ္ဆုိးသူႏွင့္ ေပးစားျခင္း၊ အငယ္ကုိ ျပၿပီး အၾကီးကုိ အိမ္ေထာင္ခ်ေပးျခင္း၊ စသည့္ အဆင္မေျပမႈမ်ားမွာ ထုိကာလမ်ားတြင္ ႏွစ္ရာခုိင္ႏႈန္းမွ် ရွိသည္။

ၿမိတ္ေဒသ လက္ထပ္ မဂၤလာပဲြမ်ားတြင္ မပါလွ်င္ မၿပီးေသာ အရာ၀တၱဳ သံုးခုရွိသည္။ မ်က္ႏွာၾကက္၊ ကြမ္းမအုပ္၊ လူပ်ိဳေဆာင္ ၊ အပ်ိဳေဆာင္တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။ မဂၤလာ အခမ္းအနား ဆင္ယင္ရာတြင္ မ်က္ႏွာၾကက္သည္ အေရးၾကီးသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ လက္ထပ္မဂၤလာပဲြကုိ ခမ္းနားေစရံု သက္သက္ မဟုတ္ပဲ ေရွးအစဥ္အလာကုိ လုိက္နာၾကဟန္ တူသည္။ သတုိ႔သားႏွင့္ သတုိးသမီး ထုိင္မည့္ ေနရာ၏ အထက္ တည့္တည့္ ေခါင္မုိးတြင္ ေလးေထာင့္စပ္စပ္ အ၀တ္ပုိင္းၾကီးတြင္ အၿမိတ္ တစ္ေပခန္႔ခ်၍ ခ်ိတ္ဆဲြထားရသည္။ လွပေစရန္ ပန္းထုိး ၊ ဇာထုိးမ်ားျဖင့္ ခ်ယ္မႈန္းထားသည္။ ထုိမ်က္ႏွာၾကက္ကုိ အဆင္သင့္ျပဳလုပ္၍ ငွားစားသည့္ လူမ်ားလည္း ရွိသည္။ ငွားခမွာ က်ပ္ ၅၀၀ မွ ၁၀၀၀ အထိ ရွိသည္။

ဒုတိယမရွိမျဖစ္သည့္ အရာမွာ ကြမ္းမအုပ္ ျဖစ္သည္။ ကြမ္းမအုပ္မွာ သံုးပဲြပါရသည္။ ပထမအုပ္မွာ အမိ အဖ အတြက္ ၊ ဒုတိယအုပ္မွာ ဘိသိက္ဆရာႏွင့္ ကြမ္းမအုပ္ ပဲြျပင္ ဆရာအတြက္၊ တတိယအုပ္မွာ ေဆြမ်ိဳးမ်ား အတြက္ ျဖစ္သည္။ မဂၤလာမေဆာင္မီ တစ္ရက္ၾကိဳတင္၍ သတုိ႔သားႏွင့္ မိဘမ်ားက အသင့္ ျပင္ဆင္ထားေသာ သတုိ႔သမီး အိမ္သုိ႔ သြားေရာက္၍ ကြမ္းမအုပ္ ေစာင့္ရသည္။ ဘိသိက္ဆရာက ဂါထာ မႏၱာန္ မ်ား ရြတ္ဖတ္စဥ္တြင္ ကြမ္းထည့္ဆရာက ႏွစ္ဘက္ေသာ မိဘ ေဆြမ်ိဳးမ်ား လူအမ်ား၏ ေရွ႕တြင္ ကြမ္းမအုပ္ကုိ ကြမ္းသီး၊ ေဆး၊ ေျမဇာျမက္၊ ေအာင္သေျပ ပန္း အသီးသီး ထည့္ရသည္။ ထုိသုိ႔ ထည့္ရာတြင္ စည္းကမ္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ရွိသည့္ အတုိင္း လုိက္နာရသည္။ ပထမ ကြမ္းအုပ္တြင္ ကြမ္းသီး ခုႏွစ္ဆယ္၊ ကြမ္းရြက္ ခုႏွစ္စည္း၊ ကြမ္းရြက္ တစ္စည္းလွ်င္ ကြမ္းရြက္ အခ်ပ္ေရ ငါးဆယ္ ပါရွိရသည္။ ဒုတိယ အုပ္တြင္ ကြမ္းသီး ငါးဆယ္၊ ကြမ္းရြက္ ငါးစည္း၊ ကြမ္းရြက္ တစ္စည္းတြင္ ကြမ္းရြက္ခ်ပ္ေရ ငါးဆယ္ ပါရွိသည္။ တတိယ ကြမ္းမအုပ္တြင္ ကြမ္းသီး သံုးဆယ္၊ ကြမ္းရြက္ သံုးစည္း၊ တစ္စည္းတြင္ ကြမ္းရြက္ ငါးဆယ္ ပါရွိရသည္။ 

 

ကြမ္းမအုပ္ သံုးလံုးတြင္ ကြမ္းစားရာ၌ ပါရွိသည့္ ထံုး၊ ေဆးတစ္ထုပ္၊ ရွားေစးတစ္ထုပ္ ၊ ပဒုမၼာၾကာ တစ္ရြက္ကုိ ေအာက္မွ ခံ၍ ထည့္ရသည္။ ကြမ္းသီးမ်ား အထက္တြင္ ေျမဇာျမက္ႏွင့္ ေအာင္သေျပ စည္းတုိ႔ကုိ ထည့္ၿပီး ေသာအခါ ပဒုမၼာၾကာရြက္ကုိ အေပၚမွ ဖံုးအုပ္ၿပီး လွပစြာ ျပင္ဆင္ၾကရသည္။ အထက္ဆံုးတြင္ ဇာပု၀ါ၊ ပုိးပု၀ါမ်ား ဖံုးၿပီး ကြမ္းမအုပ္ ပဲြ ျပင္ဆင္မႈကုိ အဆံုးသတ္ ၾကရသည္။ ကြမ္းမအုပ္ သံုးအုပ္ အျပင္ အုန္းခုိင္ႏွစ္ခုိင္၊ ငွက္ေပာ ႏွစ္ပင္၊ ေမ်ာက္ဦးေခါင္း အပင္ေပါက္ ႏွစ္ေခါင္း၊ ကြမ္းသီး ပင္ေပါက္ႏွစ္ပင္၊ အုန္းသီး ပင္ေပါက္ ႏွစ္ပင္ ၊ လမုသီး ႏွစ္လံုး၊ ဓနိသီး ႏွစ္လံုး၊ ေျမခဲ ႏွစ္ခဲ၊ နာနတ္သီး ႏွစ္လံုး၊ ဒူရင္းသီး ႏွစ္လံုး ၊ ဖရဲသီး ႏွစ္လံုး၊ ကြမ္းရြက္ အရြက္ တစ္ရာ သုိ႔မဟုတ္ ေျခာက္ရာ ပါရသည္။ 

ကြမ္းမအုပ္ သံုးအုပ္ အနက္ ပထမအုပ္ကုိ လက္ထပ္ ဘိသိက္ သြန္းၿပီးွလွ်င္ ဘိသိက္ဆရာက မိန္းကေလး မိဘမ်ားကုိ ေပးအပ္ရသည္။ ဒုတိယအုပ္မွာ ဘိသိက္ဆရာႏွင့္ ကြမ္းပဲြ ျပင္သူ အတြက ္ျဖစ္သျဖင့္ သက္ဆုိင္သူ ႏ်စ္ဦးက ယူၾကသည္။ က်န္တစ္ပဲြမွာ ေဆြမ်ိဳးအုပ္ ျဖစ္သျဖင့္ သတုိ႔သမီး မိဘမ်ားက ေဆြမ်ိဳးမ်ားအား ကြမ္းမအုပ္တြင္ ပါရွိသည္ တုိ႔ကုိ ေ၀ငွ ေပးကမ္းရသည္။ 

လူပ်ိဳေဆာင္ အပ်ိဳေဆာင္ ဆုိသည္မွာ ျမန္မာျပည္မတြင္ လူပ်ိဳရံ အပ်ိဳရံ ဟု ေခၚေ၀ၚၾကသည္။ လူပ်ိဳေဆာင္ အပ်ိဳေဆာင္ လုပ္ရသူ ႏွစ္ဦးမွာ ႏွစ္ဦး မိဖ စံုညီ သေဘာတူ၍ လက္ထပ္ၿပီးထားသူ ျဖစ္ရသည့္ အျပင္ သားဦး ေမြးထားၿပီး သားသမီး အဆံုးအပါး မရွိသူ ျဖစ္ရသည္။ 

မဂၤလာအခ်ိန္တြင္ မဂၤလာ အခမ္းအနား က်င္းပရာ ခန္းမသုိ႔   မဂၤလာေဆာင္မည့္ သတုိ႔သား သတုိ႔သမီးက က တစ္စံုတဲြ လူပ်ိဳေဆာင္ အပ်ိဳေဆာင္က တစ္စံုတဲြ တဲြ၍ ထြက္ၾကရသည္။ ၄င္းတုိ႔ တာ၀န္မွာ လက္ထပ္ မဂၤလာ အခမ္းအနား ဓေလ့ထံုးစံကုိ မကၽြမ္းက်င္ေသးေသာ သတုိ႔သား သတုိ႔သမီးအား ေရွ႕ေဆာင္ လမ္းျပ အျဖစ္ ေရွ႕မွ ေခၚေဆာင္၍ ပဲြထုတ္ေပးရျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ မထြက္ၾကမီတြင္ ဘိသိက္ဆရာက သံုးၾကိမ္ ေခၚယူရသည္။ ထုိအခါ လူပ်ိဳေဆာင္က သတုိ႔သားအား ေခၚယူ၍ လည္းေကာင္း၊ အပ်ိဳေဆာင္က သတုိ႔သား သမီးအား ေခၚယူ၍ လည္းေကာင္း ထြက္လာၾကၿပီး ဘိသိက္ဆရာႏွင့္ ႏွစ္ဘက္ မိဘ ေဆြမ်ိဳး မိတ္ေဆြမ်ား ေရွ႕ေမွာက္တြင္ သတုိ႔သားက လက္ယာဘက္၊ သတုိ႔သမီးက လက္၀ဲဘက္တြင္ ေနရာယူၾကသည္။ ထုိေနာက္ လက္ထပ္ပဲြကုိ ဆက္လက္က်င္းပသည္။ ယင္းသုိ႔  လက္ထပ္ရာတြင္ ေရွးက လုိက္နာခဲ့ေသာ စုလ်ားရစ္ပတ္ျခင္း၊ ဘိသိက္ သြန္း ေရစင္သြန္းေလာင္းျခင္း၊ ဦးေခါင္းေဆးျခင္းတုိ႔ ျပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ လက္ထပ္ျခင္း ၿပီးေျမာက္ေလသည္။

((( ေဖာ္ျပပါ ၿမိတ္ေဒသ မဂၤလာေဆာင္ ဓေလ့မွာ ၿမိတ္ေဒသရွိ ၿမိဳ႕ၾကီးမ်ားတြင္ ေပ်ာက္ကြယ္လု နီးပါး ျဖစ္ေနၿပီး ၿမိတ္ေဒသ ပတ္၀န္က်င္ ေက်းရြာမ်ားႏွင့္ တနသၤာရီ ၿမိဳ႕နယ္ ေက်း၇ြာမ်ား၊ ကၽြန္းစုၿမိဳ႕နယ္ ေက်း၇ြာမ်ားတြင္ အဆုိပါ ဓေလ့ အတုိင္း လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္း ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေနေသးသည္ကုိ ေတြ႔ရွိသည္။ )))