ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္မည့္ နိုုင္ငံေရးပါတီမ်ားအေနျဖင့္ တိက်တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ကတိစကားမ်ား မူ၀ါဒမ်ား လမ္းစဥ္မ်ားကိုု ခ်ျပဖိုု. အခ်ိန္ ေရာက္ပါသည္။ ဒီမိုုကေရစီေရး၊ လူ.အခြင့္အေရး၊ တရားဥပေဒ စိုုးမိုုးေရး-- စတာေတြဟာ ေယဘူယ်သာ ျဖစ္ၿပီး လက္ေတြ. လူထုုက မဲထည့္ေပးလိုုက္ရင္ သက္ဆိုုင္ရာ မဲဆႏၵနယ္ေျမေတြ မဲေပးသူေတြအတြက္ ဘာေတြကိုု လက္ေတြ.က်က် တကယ္ လုုပ္ေပးမလဲဆိုုတဲ့ တိက်တဲ့ ကတိစကားေတြ ျဖစ္ဖိုု. လိုုပါသည္။
Be Specific and Achievable Promise ျဖစ္ၿပီး အဲဒီ ကတိစကားေတြ တည္မတည္ လုုပ္ေပးနိုုင္ခဲ့ျခင္း ရွိမရွိကိုု မဲထည့္သူေတြက Measurable ျဖစ္ဖိုု.လိုုပါသည္။ ဒါမွသာ နိုုင္ငံေရးပါတီ ကိုုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြဟာ ေပးထားတဲ့ ကတိေတြအတိုုင္း ဘယ္အတိုုင္အတာအထိ ဘယ္ေလာက္ထိ လက္ေတြ.က်က် လုုပ္ေပးခဲ့သလဲဆိုုတာ တိုုင္းတာလိုု. စစ္ေဆးလိုု. ေထာက္ျပလိုု.ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ဒီမိုုကေရစီ။ လူ.အခြင့္အေရးနဲ. တရားဥပေဒစိုုးမိုုးေရး---ဆိုုတာ က်ယ္ျပန္.ၿပီး အေမရိကန္ ၿဗိတိန္နဲ. ဥေရာပနိုုင္ငံေတြမွာေတာင္ အခုုထိ ျမင့္တင္ေနရ ကာကြယ္ေနရတဲ့ အရာေတြ မဟုုတ္ပါလား။ ။ ဒါေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ၾကမည့္ နိုုင္ငံေရး ပါတီေတြ ကိုုယ္စားလွယ္ေတြ အေနျဖင့္ တိက်တဲ့ ကတိစကားေတြ လက္ေတြ. က်က် ျဖစ္နိုုင္ လုုပ္ေပးနိုုင္မည့္ အာမခံခ်က္ေတြ ေပးဖိုု. မဲေပးၾကမည့္ ျပည္သူေတြက ေတာင္းဆိုုရမည္ ေမးခြန္း ထုုတ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
စာနယ္ဇင္းေတြ သတင္းဌာနေတြကလဲ ေသျခာ ေထာက္ျပၿပီး နိုုင္ငံေရး ပါတီတခုုနဲ.တခုု။ ကိုုယ္စားလွယ္ တဦးနဲ.တဦး ကြဲျပားျခားနားတဲ့ မူ၀ါဒေတြ လုုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ကတိစကားေတြကိုု ေသျခာေလ့လာ စီစစ္ေမးျမန္းၿပီး လူထုုေတြ ေရြးခ်ယ္မႈ မွန္ကုုန္ေအာင္ ဆံုုးျဖတ္နိုုင္ေအာင္ Well-Informed and Sound Judgement ေတြ လုုပ္နိုုင္ေအာင္ ကူညီဖိုု. လိုုပါသည္။
နိုုင္ငံေရးပါတီေတြ ကိုုယ္စားလွယ္ေတြက လုုပ္ေပးမည္ဆိုုတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြက လက္ေတြ.က်က် ျဖစ္နိုုင္မျဖစ္နိုုင္နဲ. လုုပ္ေပးနိုုင္ေျခ ရွိမရွိကိုုလဲ ေ၀ဖန္ စမ္းစစ္ဖိုု.လိုုပါသည္။ ကတိေတြ လြယ္လြယ္ မေပးဖိုု. လိုုသလိုု မဲ မေပးခင္မွာလဲ ဘာေတြ လက္ေတြ. လုုပ္ေပးမယ္ဆိုုတာ တိတိက်က်နဲ. ရွင္းရွင္းလင္းလင္းခ်ျပေပးဖိုု. နိုုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ. ကိုုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြမွာ တာ၀န္ရွိပါသည္။
အခုု၀င္ၿပိဳင္မည့္ နိုုင္ငံေရးပါတီအားလံုုး( ၁၇) ပါတီဟာ ဒီမိုုကေရစီ လူ.အခြင့္အေရးနဲ. တရားဥပေဒစိုုးမိုုးေရးကိုု မလုုပ္ဖူး ဆန္.က်င္မည္ဆိုုတဲ့ ပါတီ တခုုမွ မရွိတာ မပါတာေၾကာင့္ ျပည္သူေတြအေနျဖင့္ ဘာေတြတိတိက်က် ကိုုယ့္ေဒသအတြက္ လုုပ္ေပးမလဲဆိုုတဲ့ ခံ၀န္ခ်က္ေတြ ကတိစကားေတြ အတိအလင္း မေျပာျပဖူး မရွင္းျပတဲ့ ဘယ္ပါတီ ဘယ္ကိုုယ္စားလွယ္ကိုုမွ မဲေပးျခင္း မျပဳသင့္ပါ။ မဲထည့္ဖိုု. မသင့္ပါ။ ေနာင္မွ ျဖစ္သလိုု မီးစင္ၾကည့္ကတာေပါ့--ေနာင္လာ ေရာက္ရားဆိုုတဲ့ ပံုုစံမ်ိဳးနဲ. မရွင္းမလင္းနဲ. ေယဘူယ်ပဲ ေျပာဆိုုရင္ေတာ့ လူထုုေတြ၏ ေထာက္ခံမဲျဖင့္ မတန္ပါ။ ။
ဒီအခ်က္ကိုု မဲေပးပိုုင္ခြင့္ရွိတဲ့ မဲဆႏၵရွင္ေတြဟာ ကိုုယ့္ဆီက ေထာက္ခံမဲ Vote ကိုု လိုုခ်င္ရင္ ကိုုယ့္ေဒသအတြက္ ဘာေတြ လက္ေတြ. လုုပ္ေပးနိုုင္မလဲ ဘယ္လိုု လုုပ္ေပးမလဲ ဆိုုတဲ့ Be Specific, Be Achievable, Be Measurable Promise ေတြ ေတာင္းရပါသည္။ ေမးရပါမည္။ ရွင္းျပခိုုင္းရပါသည္။ အဲဒီလိုု ေမးၿပီးလိုု. ရွင္းျပလိုု. သေဘာက်ၿပီး ယံုုၾကည္မွသာ လူထုုေတြက မဲေပးေထာက္ခံသင့္ပါသည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ.စည္းပံုုကိုု ျပင္မည္ဆိုုရင္ ဘယ္ ဥပေဒကိုု ျပင္မွာလဲ။ စစ္တပ္၏ အခန္းက႑ကိုု ျပင္မွာလာ။ ၂၅ရာခိုုင္ႏႈန္း ယူထားတဲ့အခ်က္ကိုု ျပင္ဆင္မွာလား-- မဟုုတ္ရင္ တျခား ဒီမိုုကေရစီ က်င့္စဥ္ေတြနဲ. မညီတဲ့ မဆီေလွ်ာ္တဲ့ တျခား ဥပေဒေတြကိုု ျပင္ဆင္မွာလား။ ။ ဒါေတြကိုု ေသျခာ ေထာက္ၿပီး ေမးခြန္း ထုုတ္ရပါမည္။ ဒါဟာ ေဒၚစုုနဲ. ဒီခ်ဳပ္တင္ မဟုုတ္ပါ-- ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္မည့္ ပါတီေတြ ကိုုယ္စားလွယ္ ေလာင္းေတြကိုု မဲထည့္ရမည့္ သူေတြက ေသျခာရွင္းေအာင္ ေမးဖိုု. ေထာက္ဖိုု. လိုုပါသည္။
အခုုလဲ လြတ္ေတာ္ထဲမွာ ေျမယာဥပေဒ၊ အလုုပ္သမားဥပေဒ၊ နိုုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒ၊ မီဒီယာဥပေဒ၊ ဘဏ္ႏွင့္ ေငြေၾကးဥပေဒေတြ။ ပုုဂၢလိက ပညာေရးေက်ာင္းမ်ား ဥပေဒေတြကိုု ျပဳျပင္တာ။ ျပင္ဆင္တာ ေျပာင္းလဲတာ အသစ္ေရးဆြဲတာေတြ လုုပ္ေနတာရွိတာေၾကာင့္-- ျပည္သူေတြကိုု အက်ိဳးမရွိတ့ဲ ဥပေဒေတြကိုု ျပင္ဆင္မယ္ဆိုုတာ ဘယ္ဥပေဒေတြကိုု ျပင္ဆင္မွာလဲ။ အသစ္ေရးဆြဲမွာလဲ။ ဘယ္အပိုုဒ္ေတြ ဘယ္ပုုဒ္မေတြကိုု ျပင္ဆင္မွာလဲ ျပဳျပင္မွာလဲဆိုုတာ ကြဲျပားေအာင္ ရွင္းျပဖိုု. လိုုပါသည္။ ေနာက္တခုုက လက္ရွိ လြတ္ေတာ္ထဲမွာလဲ ဥပေဒေတြ ျပဳျပင္တာ ျပင္ဆင္တာေတြရွိေနတာ လက္ရွိ လုုပ္ေနတဲ့ လြတ္ေတာ္ထဲက ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးေတြနဲ. ဘယ္လိုု ကြာသလဲ။ ဘယ္လိုု ျခားနားသလဲဆိုုတာ နိုုင္ငံေရးပါတီေတြကိုုေရာ ကိုုယ္စားလွယ္ေတြကိုုပါ လူထုုက အတိအက် ေသျခာ ေမးဖိုု. ရွင္းလင္းခိုုင္းဖိုု. လိုုပါသည္။ ကိုုယ့္၏ မဲတျပားကိုု မေပးခင္ ကိုုယ့္စိတ္တိုုင္းက် အေျဖရဖိုု. ေက်နပ္တဲ့ တိက်ခိုုင္မာတဲ့ ရွင္းလင္းေျပာဆိုုခ်က္ေတြ လုုပ္ေပးဖိုု. မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူေတြမွာ ေတာင္းဆိုုပိုုင္ခြင့္ ေမးပိုုင္ခြင့္ သိပိုုင္ခြင့္ ရွိပါသည္။ ဒီမိုုကေရစီက်င့္စင္မွာ ျပည္သူသာလ်င္ အဓိက အာဏာကိုု အဆံုုးအျဖတ္ ေပးနိုုင္တဲ့ ပိုုင္ရွင္( Stakeholder/Owner) ေတြျဖစ္ပါသည္။
ထိုု.အတူ အလုုပ္အကိုုင္ ဖန္တီးေပးမည္။ ပညာေရး က်န္းမာေရးနဲ. လူေနမႈေတြ ျမင့္တင္မည္ ဆိုုရင္ ဘယ္လိုုမ်ိဳး လုုပ္မွာလဲ--- ေက်ာင္းေတြ ပိုုေဆာက္တာကိုု ေျပာတာလား၊ ဆရာဆရာမေတြ တိုုးခန္.မွာကိုု ေျပာတာလား။ သင္ရိုုးညႊန္းတန္းေတြကိုု အဆင့္မွီေအာင္ တိုုးခ်ဲ.တာလား။ ေက်ာင္းသားေတြ ပိုုၿပီး ေက်ာင္းေန နိုုင္ေအာင္ ကူညီမွာလား။ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ပညာသင္စရိတ္ေတြ ေခ်းငွားတာ။ ေထာက္ပံ့တာ။ ပညာေရးကုုန္က်စရိတ္ေတြကိုု ေလ်ာ့ခ်ေပးမွာလား---ဒီအခ်က္ေတြကိုု ေသေသျခားျခား ရွင္းခိုုင္းပါ။ ေမးပါ။ ေမးခြန္း မ်ားမ်ား ထုုတ္ၿပီး ေသျခာတဲ့ တိက်တဲ့ ကတိက၀တ္ေတြ အာမခံခ်က္ေတြကိုု ရရွိေအာင္ ေတာင္းဆိုုပါ။ ။
ျမန္မာျပည္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုုတာ ခဏခဏ ၾကံဳရတဲ့ အခြင့္အေရးမဟုုတ္သလိုု လူထုုအေနျဖင့္လဲ ကိုုယ္ကိစၥေတြ ကိုုယ့္ကိုု အုုပ္ခ်ဳပ္မည့္သူေတြ ဥပေဒ စည္းမ်ဥ္းဆြဲမည့္သူေတြကိုု မၾကာမခဏ ေရြးခ်ယ္ပိုုင္ခြင့္ ရရွိတာ မဟုုတ္တာေၾကာင့္ ကိုုယ့္လက္ထဲ ဆံုုးျဖတ္ပိုုင္ခြင့္ လုုပ္ပိုုင္ခြင့္ ရရွိတဲ့ အျမင့္ဆံုုး အာဏကာနဲ. အခ်ိန္ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲပါ---ဒီမဲျပားကိုု ေသျခာ ေရြးခ်ယ္ စီစစ္ၿပီးမွ ဆံုုးျဖတ္ကာ အေကာင္းဆံုုးကိုု ေရြးခ်ယ္ မဲေပးပါ။ ။ ေစ်း၀ယ္သလိုု ကိုုယ့္ မဲဆႏၵနယ္ေျမမွာ ၀င္ၿပိဳင္မည့္ ပါတီေတြ ကိုုယ္စားလွယ္ေတြကိုု အားလံုုးကိုု ေမးပါ။ စကားေျပာပါ။ ရွင္းလင္း ခိုုင္းပါ။ ၿပီးေတာ့မွ ကိုုယ္သေဘာအက်ဆံုုး ယံုုၾကည္ စိတ္ခ်ရတဲ့ ကိုုယ့္အေပၚ သစၥာရွိၿပီး ေပးတဲ့ကတိေတြကိုု တကယ္ လုုပ္ေပးမည္သူလိုု. ယံုုၾကည္တဲ့သူကုုိသာ မဲေပး ေထာက္ခံပါ။ ။
ဒါေၾကာင့္ အခုုအခ်ိန္အထိေတာ့ ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္အထိ ဘယ္ပါတီကမွ တိတိက်က်နဲ. ဘယ္လိုု လုုပ္မွာ ဘယ္ေတြ လုုပ္မယ္ စတာေတြကိုု အတိအက် မေျပာက်ေသးပဲ ေယဘူယ်နဲ. ေလ်ာခ် ေရာခ်ၿပီး---၀ါးတားတားပဲ လုုပ္ေနေသးပါသည္။ ဒီမိုုကေရစီမွာ ျပည္သူေတြမွာ သိပိုုင္ခြင့္ ရွိသည္။ ေမးပိုုင္ခြင့္ရွိသည္။ ဆံုုးျဖတ္ပိုုင္ခြင့္ ရွိသည္။ ဒီအခြင့္အေရးကိုု ဘယ္ပါတီ ဘယ္ေခါင္းေဆာင္မွ မလိမ့္တပတ္နဲ. ၀ါးတားတားနဲ. ယူသြားတာကိုု မခံဖိုု. အထူး လိုုပါသည္။
မဲေပးပိုုင္ခြင့္ ရွိသူတိုုင္း ကိုုယ္တိုုင္း မဲထြက္ေပးဖိုု. လိုုသည္။ မဲမေပးခင္မွာ ကိုုယ့္အတြက္ ဘာလုုပ္ ေပးမလဲ။ ဘယ္လိုု လုုပ္မလဲဆိုုတဲ့ အခ်က္ကိုုေတာ့ မိမိရရ သိထားဖိုု. လိုုသည္။ မဟုုတ္ရင္ ေနာင္မွာေရာ--ဒီလိုုပဲ မလိမ့္တပတ္နဲ. မဲ ယူသြားၾကလိမ့္မည္။ ဒီမိုုကေရစီ က်င့္စဥ္မွာ ကိုုယ္လိုုခ်င္တာ ကိုုယ္ရခ်င္တာကိုု ကိုုယ္တိုုင္က ရေအာင္ ေတာင္းတတ္ဖိုု. ေတာင္းရဲဖိုု. လိုုသည္။ ဘယ္ပါတီ ဘယ္အဖြဲ.အစည္း ဘယ္ေခါင္းေဆာင္ ဘယ္ကိုုယ္စားလွယ္မွ ကိုုယ့္အတြက္ အလကား လုုပ္ေပးတာ ရွိမည္ မဟုုတ္ပါ--ဒီေတာ့ ကိုုယ့္အတြက္ လိုုအပ္ခ်က္နဲ. ရပိုုင္ခြင့္ေတြကိုု ကိုုယ္တိုုင္ကပဲ ရရွိေအာင္ ယူတတ္ရမည္။ ေတာင္းတတ္ရမည္။ ေမးခြန္း မ်ားမ်ား ေမးဖိုု. လိုုပါသည္။
ရည္ညႊန္း -
udp